Quy trình bảo quản nông sản

Các điều kiện môi trường có thể ảnh hưởng đến nông sản

Trước khi tìm hiểu kỹ hơn về quy trình bảo quản, chúng ta cần hiểu được những yếu tố gây ảnh hưởng đến trọng lượng và chất lượng của sản phẩm.

Các nguyên nhân gây hao hụt nông sản được chia thành hai loại chính là hao hụt trọng lượng và hao hụt về chất lượng. Hao hụt về trọng lượng có thể do các nguyên nhân vật lý, sinh học; hao hụt về chất lượng chủ yếu do quá trình hô hấp của nông sản và hoạt động vi sinh vật gây nên.

Trong các tác động kể trên, cần đặc biệt chú ý đến những ảnh hưởng do nhiệt độ, độ ẩm, không khí. Bản thân những nguyên nhân này đã gây ảnh hưởng đến nông sản và đồng thời chúng có khả năng làm đẩy nhanh quá trình tác động của những yếu tố khác lên sản phẩm. Để xác định điều kiện bảo quản phù hợp sẽ cần cân bằng nhiệt độ, độ ẩm và không khí ở 3 cấp độ đại khí hậu (môi trường nơi chúng ta xây dựng kho bảo quản), tiểu khí hậu (môi trường trong kho bảo quản) và vi khí hậu (môi trường không khí len giữa sản phẩm nông sản).

Đồng thời, khi lựa chọn phương pháp bảo quản, chúng ta cũng cần cân nhắc đến điều kiện tính chất riêng của loại nông sản bao gồm cấu tạo, mật độ, tính dẫn nhiệt, tính hút ẩm, dung trọng, tỷ trọng,…

Quy trình bảo quản nông sản

Mỗi loại phương pháp bảo quản sẽ có quy trình riêng. Về cơ bản, có ba nhóm phương pháp là bảo quản thoáng, bảo quản kín và bảo quản lạnh.

Bảo quản thông thoáng tự nhiên:

Thời gian bảo quản bằng phương pháp này trong khoảng 3-4 tháng, thông thường chỉ áp dụng được với những loại nông sản có ít nước như thóc, đỗ, các loại củ,…

Phương pháp này bảo quản sản phẩm bằng cách để sản phẩm tiếp xúc trực tiếp với điều kiện không khí thông thường, chỉ kiểm soát độ thoáng của môi trường kho và độ kín để tránh những tác động như nước mưa hay côn trùng, động vật gây hại

Bước 1: Làm sạch và phân loại

Nông sản sau thu hoạch cần được loại bỏ các tạp chất, những sản phẩm bị hỏng ngay khi thu hoạch. Tiến hành phân loại theo chất lượng hoặc theo kích thước sản phẩm tùy theo mục đích sử dụng.

Bước 2: Làm khô

Các nông sản được phơi dưới ánh nắng mặt trời hoặc các nguồn nhiệt khác để hạ độ ẩm xuống mức đạt yêu cầu.

Bước 3: Bảo quản

Nông sản được đổ đống trong kho, tùy theo loại sản phẩm mà độ cao chứa sản phẩm sẽ khác nhau. Hoặc có thể tiến hành đóng gỏi thành phẩm vào các loại túi để dễ quản lý, sắp xếp kho, vận chuyển và đưa đi tiêu thụ sau đó.

Bảo quản kín

Bảo quản kín là phương pháp bảo quản dựa trên việc hạn chế tối đa quá trình hô hấp của nông sản. Phương pháp này không thích hợp để dùng cho bảo quản hạt giống.

Bước 1: Làm sạch và phân loại

Nông sản sau thu hoạch cần được loại bỏ các tạp chất, những sản phẩm bị hỏng ngay khi thu hoạch. Tiến hành phân loại theo chất lượng hoặc theo kích thước sản phẩm tùy theo mục đích sử dụng.

Bước 2: Xử lý trước bảo quản

Chứa nông sản vào các tủi kín, hút oxy ra khỏi túi hoặc bơm nitơ để đẩy oxy ra ngoài.

Bước 3: Bảo quản

Đảm bảo các kho bảo quản hoàn toàn khô ráo, sạch sẽ, kín hoàn toàn, chống nóng và chống ẩm tốt.

Bảo quản lạnh

Bảo quản lạnh là phương pháp sử dụng nhiệt độ thấp để giữ các sản phẩm ở điều kiện chất lượng tốt trong thời gian dài. Đây là phương pháp có nhiều ưu điểm và thích hợp để bảo quản nhiều loại nông sản khác nhau

Bước 1: Làm sạch và phân loại, sơ chế

Nông sản sau thu hoạch cần được loại bỏ các tạp chất, những sản phẩm bị hỏng ngay khi thu hoạch. Tiến hành phân loại theo chất lượng hoặc theo kích thước sản phẩm tùy theo mục đích sử dụng.

Với một số loại nông sản, cần tiến hành sơ chế trước khi đưa vào bảo quản

Bước 2: Bảo quản

Bảo quản nông sản trong các kho đã được điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm phù hợp với loại nông sản

Quy trình được chúng tôi đưa ra chỉ bao gồm những bước cơ bản nhất. Để xây dựng được quy trình hoàn chỉnh và phù hợp với nông sản cần bảo quản, bạn nên  đánh giá đầy đủ các yếu tố tác động đã được liệt kê ở trên và điều chỉnh từng giai đoạn bảo quản sao cho phù hợp với tính chất loại nông sản và yêu cầu sản xuất.